با توجه به بررسيهايي که بر اساس آمار و با توجه به اطلاعاتي که در برخورد با افراد مختلف و مراجعات مختلف داريم، نظر بنده اين است که در رأس مهمترين چالشي که روبروي خانمهاي ما قرار دارد، عدم آگاهي آنها از حقوق و مسئوليتهاي آنها است. در واقع خانمها آن طور که بايد نميدانند در چه جايگاه والايي از ديدگاه اسلام و آفريدگار بشر قرار دارند. اين عدم آگاهي از جايگاهشان، عدم آگاهي از حقوق ومسئوليتهايشان را به دنبال دارد. به همين دليل آسيبهاي زيادي از جانب ديگران متوجه زنان ميشود و اگر آنها از حقوق و کرامت و جايگاه بيبديلي که خداوند براي آنان قايل شده مطلع شوند از طريق استنادات و استدلالهايي که انجام ميدهند وارد ميدان ميشوند و حقوق خود را مطالبه ميکنند. از طرف ديگر با توجه به اينکه آنها در خلقت بشري به عنوان يک انسان کامل مانند مردان و از سويي خليفه خداوند هستند ، از اين رو مسئوليتهايي به عهده دارند که بايد به اين مسئوليتها، توجه داشته باشند و در هيچ کدام از اين زمينهها دچار افراط و تفريط نشوند.
مشکل ديگر اين است که زنان ما از حقوقي که قانون اساسي و آييننامههاي مختلف براي آنها در نظر گرفته ناآگاه هستند، چه قبل از ازدواج، چه در عين ازدواج و چه بعد از ازدواج و غالباً اکثر خانمها اشراف به قانون ندارند و اطلاعرساني دقيقي نيز به آنها نشده است. براي اينکه بدانند از کجا وارد شوند و چطور از مشکلات، سلامت بيرون بيايند در نتيجه بسياري از مشکلات در همين بين صورت ميگيرد.
يکي از پيامدهاي عدم آگاهي از حقوق و مسئوليتها اين است که اگر در جايي حقي در اختيارشان گذاشته ميشود نميدانند چطور بايد از آن استفاده کنند. با يک ديد تکبعدي جلو ميروند و در نتيجه باز مشکلاتي به وجود ميآيد. مسئولين وظيفه دارند که هم خانمهاي ما را نسبت به حقوق شهرونديشان آگاه کنند و هم جايگاه آنها را برايشان در خانواده، جامعه و در پيشگاه خداوند تبيين نمايند و در تصميمگيريهايي که صورت ميگيرد بايد مسئوليتهاي زنان به آنان گوشزد شود و به توانمنديهاي زنان پرداخته شود، لياقتهاي آنها در نظر گرفته شود و نسبت به آنها برنامهريزي صورت گيرد و به نيازهاي فطري و عاطفي زنان توجه شود. در مورد امکانات هم بايد توزيع امکانات ميان خانمها و آقايان عادلانه باشد يعني به نحوي باشد که هم مناسب حال خانمها بوده و هم اينکه مسئوليتهاي متناسبي که از عهده خانمها برميآيد از آنها به صرف زن بودن سلب نشود و در انواع کارهاي تخصصي و پژوهشي که خانمها بارها توانمنديهايشان را نشان دادهاند شرکت داشته باشند و اين مستلزم اين است که خانمهاي ما خود باوري داشته باشند. هم جايگاه خود را بشناسند و هم بتوانند توانمنديهايشان را عرضه کنند و هم مسئولين و آقايان بايد با حقوق خانمها آشنايي داشته باشند تا بتوانند حق آنها را بپردازند. مردان ما بايد نسبت به حقوق زنانشان آگاهي داشته باشند تا براي اعطاي حقوق خانمها به آنها تلاش و زمينهسازي و بسترسازي کنند تا بتوانند حقوقشان را ادا کنند و خانمها هم بايد بدانند در مقابل آقايان و خانواده و ديگران مسئوليتهايي دارند که نبايد از آنها غافل باشند. باز هم تأکيد ميکنم براي رسيدن به اين مطلوبها رسيدن زنان ما به خودباوري خيلي اهميت دارد چون به آنها کمک ميکند توانمنديهايشان را بروز دهند که در حال حاضر جامعه ما روي به اين سمت دارد و زنان براي آگاهي از حقوقشان فعالتر شدهاند و آقايان هم دارند براي پذيرش و شناخت اين حقوق همکاري ميکنند. ما همکاري زنان را در عرصههاي مختلف اجتماعي و در برهههاي مختلف زماني شاهد بودهايم.
براي اين که پيرو اهل بيت باشيم بايد به سمتي حرکت کنيم که به خودباوري زنان کمک کند و زنان را در بروز توانمنديهايشان ياري کند.
به نظر من ضروريترين رويکردي که بايد نسبت به مسئله زنان وجود داشته باشد با توجه به تجربهاي که دارم اين است که اگر خانمها با توجه به جايگاهي که خداوند براي آنها مشخص کرده، حقوق و مسئوليتهاي خود را بشناسند، قطعاً به رعايت حقوق همديگر نزديک خواهند شد. چون هرکس ميداند که ديگري نسبت به او حقي دارد و بايد توان او در نظر گرفته شود و نگاه جنسيتي کنار گذاشته شود مگر در موارد خاص که محدوده آنها هم مشخص شده است و نکته مهم اين است که مهمترين نقش خانمها، همسري و مادري است که بايد به اين مسئله توجه شود و از سوي ديگر محدود کردن مسئوليت و تخصص زنان هم عادلانه نبوده و بايد در برنامهريزيها مد نظر قرار گيرد.
دکتر لاله افتخارى
دکتر لاله افتخارى، دانشآموخته رشته علوم قرآن و حديث از دانشگاه تهران است. وي داوري قرآن در قسمتهاي مختلف مانند، پژوهش، مفاهيم و ... را در مسابقات قرآن کشوري به عهده داشته است. استاديار دانشگاه و در حال حاضر نماينده مردم تهران در مجلس و عضو هيئت رئيسه کميسيون فرهنگي مجلس، رئيس فراکسيون قرآن و عترت، دبير فراکسيون ايثارگران مجلس و عضو فراکسيون زنان مجلس است. وي فرزند و همسر شهيد و مسئول کانون قرآن و عترت حضرت زينب است.
نظرات شما عزیزان: